1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
|
WEBVTT
1
00:00:00.000 --> 00:00:01.999
Computers!
2
00:00:02.000 --> 00:00:05.999
Ik hou van ze vanaf de dag dat ik er zelf eentje kon betalen,
3
00:00:06.000 --> 00:00:08.999
aan het begin van het... moderne computer tijdperk...
4
00:00:09.000 --> 00:00:10.999
de jaren 80.
5
00:00:11.000 --> 00:00:13.999
En ik heb al een groot aantal verschillende soorten computers gehad
6
00:00:14.000 --> 00:00:16.999
en publiekelijk steun betuigd aan de ene of de andere soort.
7
00:00:17.000 --> 00:00:23.999
Maar sinds kort ben ik een aanhanger -net als vele anderen- van de vrije software beweging.
8
00:00:24.000 --> 00:00:25.999
En er bestaat veel onduidelijkheid over wat dat betekent,
9
00:00:26.000 --> 00:00:27.999
en ik wil graag helpen om die weg te nemen,
10
00:00:28.000 --> 00:00:30.999
omdat dit een feestelijk jaar is.
11
00:00:31.000 --> 00:00:33.999
en ik graag wil helpen zodat we dit samen kunnen vieren,
12
00:00:34.000 --> 00:00:35.999
en vooruit te kijken naar de toekomst van vrije software.
13
00:00:37.000 --> 00:00:38.999
Als je bijvoorbeeld wel eens..
14
00:00:39.000 --> 00:00:40.999
de waterleiding in je huis bekijkt,
15
00:00:41.000 --> 00:00:42.999
dan snap je misschien niet hoe het werkt,
16
00:00:43.000 --> 00:00:44.999
maar heb je misschien een vriend die het wel begrijpt.
17
00:00:45.000 --> 00:00:46.999
En hij kan je adviseren om hier een pijp te verplaatsen,
18
00:00:47.000 --> 00:00:50.999
of een stop daar, of een leiding ergens anders.
19
00:00:51.000 --> 00:00:52.999
En dan breek je toch geen wetten als je dat doet, of wel?
20
00:00:53.000 --> 00:00:54.999
Omdat het jouw huis is en je eigen leidingen.
21
00:00:55.000 --> 00:00:56.999
Met je computer mag je dat niet.
22
00:00:57.000 --> 00:00:59.999
Je kunt niet maar wat aanrommelen met je besturingssysteem.
23
00:01:00.000 --> 00:01:03.999
En je mag zeker
24
00:01:04.000 --> 00:01:06.999
geen ideeën delen met anderen.
25
00:01:07.000 --> 00:01:11.999
omdat Apple en Microsoft, de makers van de twee populairste besturingssystemen.
26
00:01:12.000 --> 00:01:14.999
heel erg duidelijk zijn over het feit dat zij de eigenaar zijn van het besturingssysteem,
27
00:01:15.000 --> 00:01:17.999
en niemand anders mag er iets mee doen.
28
00:01:18.000 --> 00:01:19.999
Misschien vind je dit heel normaal..
29
00:01:20.000 --> 00:01:21.999
"Waarom zouden ze dat niet doen?"
30
00:01:22.000 --> 00:01:23.999
Maar toch, waarom mag jij niet doen wat jij wilt?
31
00:01:24.000 --> 00:01:31.999
En waarom mag de gemeenschap niet samen dingen veranderen, verbeteren en delen?
32
00:01:32.000 --> 00:01:33.999
Zo werkt de wetenschap uiteindelijk ook...
33
00:01:34.000 --> 00:01:35.999
Alle kennis is vrij beschikbaar.
34
00:01:36.000 --> 00:01:37.999
En binnen goede wetenschap wordt alle kennis gedeeld.
35
00:01:38.000 --> 00:01:39.999
Als dat niet zo is, dan is het slechte wetenschap.
36
00:01:40.000 --> 00:01:42.999
En een soort van tirannie.
37
00:01:43.000 --> 00:01:44.999
En daar begint het eigenlijk allemaal mee,
38
00:01:45.000 --> 00:01:46.999
met een man die Richard Stallman heet.
39
00:01:47.000 --> 00:01:49.999
Hij besloot, vandaag de dag bijna vijfentwintig jaar geleden
40
00:01:50.000 --> 00:01:53.999
Om een heel nieuw besturingssysteem vanaf de grond op te bouwen.
41
00:01:54.000 --> 00:01:59.999
Hij noemde het GNU, wat "GNU is geen Unix" betekent.
42
00:02:00.000 --> 00:02:01.999
omdat het dat niet is.
43
00:02:02.000 --> 00:02:04.999
Het lijkt wel veel op Unix,
44
00:02:05.000 --> 00:02:10.999
maar elk onderdeel, elke module, elke kleine sectie van de code,
45
00:02:11.000 --> 00:02:13.999
(en het is gigantisch veel code omdat het op zoveel verschillende platformen moet draaien)
46
00:02:14.000 --> 00:02:19.999
wordt gemaakt en ontwikkelt door de gemeenschap, de programmeurs,
47
00:02:20.000 --> 00:02:25.999
die welkom zijn binnen de GNU gemeenschap, om te helpen de software te verbeteren.
48
00:02:26.000 --> 00:02:31.999
Elke "distro" zoals dat heet, elke distributie van GNU
49
00:02:32.000 --> 00:02:34.999
wordt getest, verbeterd en verfijnd
50
00:02:35.000 --> 00:02:39.999
door mensen die alleen maar het perfecte besturingssysteem willen bouwen.
51
00:02:40.000 --> 00:02:45.999
dat kan worden gebruikt op alle platformen door zoveel mogelijk gebruikers.
52
00:02:47.000 --> 00:02:53.999
De tijd brak aan dat de kernel - het centrale deel van het besturingssysteem - geschreven moest worden.
53
00:02:55.000 --> 00:02:56.999
En een man, Linus Torvalds, waar je misschien wel eens van gehoord hebt,
54
00:02:57.000 --> 00:02:58.999
schreef de kernel. En die werd naar hem genoemd, Linus.
55
00:03:00.000 --> 00:03:01.999
Linux werd het genoemd (Brits Engelse uitspraak),
56
00:03:03.000 --> 00:03:04.999
of Linux (Amerikaans Engelse uitspraak) zoals sommigen het uitspreken.
57
00:03:07.000 --> 00:03:08.999
En Linux is de kernel die draait binnen GNU.
58
00:03:11.000 --> 00:03:12.999
En hier ben ik,
59
00:03:14.000 --> 00:03:19.999
alleen om je eraan te herinneren dat GNU en Linux de twee pilaren zijn van de vrije software gemeenschap.
60
00:03:20.000 --> 00:03:21.999
mensen die van mening zijn, en dat is het belangrijkste,
61
00:03:24.000 --> 00:03:25.999
dat software vrij moet zijn,
62
00:03:26.000 --> 00:03:27.999
dat de gemeenschap het aan mag passen,
63
00:03:28.000 --> 00:03:35.999
en het mag gebruiken, het veranderen, verbeteren en die verbeteringen te verspreiden binnen de gemeenschap.
64
00:03:36.000 --> 00:03:37.999
net als met wetenschap.
65
00:03:38.000 --> 00:03:39.999
Dat is zo ongeveer wat ze zeggen.
66
00:03:40.000 --> 00:03:42.999
Op de manier waarbij goede wetenschappers alles delen en alle kennis open en vrij is,
67
00:03:43.000 --> 00:03:44.999
zo hoort het ook te zijn met een besturingssysteem.
68
00:03:46.000 --> 00:03:47.999
Dus als je fan bent van GNU,
69
00:03:48.000 --> 00:03:50.999
als je supporter bent van Linux, en van de Free Software Foudation,
70
00:03:52.000 --> 00:03:55.999
"Tja, wat kan ik doen?" vraag je je waarschijnlijk af.
71
00:03:56.000 --> 00:04:00.999
Het meest voor de hand liggende wat je kan doen is een GNU/Linux besturingssysteem op je computer gebruiken.
72
00:04:01.000 --> 00:04:02.999
Dat is veel gemakkelijker dan je misschien denkt!
73
00:04:03.000 --> 00:04:06.999
Ga naar gnu.org en kijk of je een distributie kunt vinden die je aanspreekt.
74
00:04:07.000 --> 00:04:09.999
Waarschijnlijk, als je van een goede grafische desktop houdt,
75
00:04:10.000 --> 00:04:13.999
iets als g-New-Sense, gNewSense.
76
00:04:14.000 --> 00:04:16.999
Je vindt het wel op gnu.org.
77
00:04:17.000 --> 00:04:18.999
Of als je erg slim bent,
78
00:04:19.000 --> 00:04:20.999
wil je misschien wel zelf code schrijven.
79
00:04:21.000 --> 00:04:22.999
Misschien wil je bijdragen aan de som van alle kennis
80
00:04:23.000 --> 00:04:25.999
die GNU en Linux maken wat ze zijn.
81
00:04:26.000 --> 00:04:27.999
In ieder geval,
82
00:04:28.000 --> 00:04:29.999
Hoop ik dat je met mij
83
00:04:30.000 --> 00:04:32.999
GNU een heel gelukkige vijfentwintigste verjaardag wilt wensen.
84
00:04:33.000 --> 00:04:34.999
Laten we dat nu maar doen,
85
00:04:38.000 --> 00:04:39.999
Dus, gelukkige verjaardag, GNU!
86
00:04:40.000 --> 00:04:41.999
25 jaar oud.
87
00:04:42.000 --> 00:04:43.999
Het besturingssysteem van de toekomst.
88
00:04:44.000 --> 00:04:45.999
Vrijheid!
89
00:04:53.000 --> 00:04:54.999
Lekker, chocolade!
90
00:04:55.000 --> 00:04:56.999
Het smakelijkste besturingssysteem in de wereld..
91
00:04:57.000 --> 00:04:58.999
en helemaal vrij.
92
00:05:06.000 --> 00:05:07.999
Translation: Catharina Bethlehem
|
